اسلام، بهداشت و ورزش

اسلام، بهداشت و ورزش

با هر وسيله اي که مي توانيد نظافت کنيد، زيرا خداي تعالي اسلام را بر مبناي نظافت بنا کرده است، و هرگز کسي جز افراد نظيف و پاکيزه، وارد بهشت نمي شود [تنها پاکيزگان به بهشت وارد مي شوند].�

امام رضا عليه السلام مي فرمايد:

�من اخلاق الانبياء التّنظّف(2)؛

نظافت يکي از اخلاق پيامبران است.�

رسول خدا صلي الله عليه وآله مي فرمايد:

�بئس العبد القاذرون(3)؛

مردمان کثيف، بندگان بدي هستند.�

رسول خدا صلي الله عليه وآله مي فرمايد:

�طهّروا هذه الاجساد طهّرکم الله فانّه ليس عبدٌ يبيت طاهراً الأ بات معه ملکٌ في شعاره و لا يتقلّب ساعةً من اللّيل الأ قال: اللّهمّ اغفر لعبدک فانّه بات طاهراً(4)؛

اين بدن ها را پاکيزه کنيد، تا خدا شما را پاکيزه گرداند، زيرا هيچ بنده اي نيست که شب را در حال پاکيزگي به صبح رساند، مگر اين که فرشته اي به همراه و در لباس زيرين او شب را به صبح مي برد، و هيچ ساعتي [و زماني] از شب نمي گذرد، مگر اين که آن فرشته مي گويد: خداوندا! اين بنده ات را بيامرز، زيرا او با پاکيزگي، شب را به صبح برد.�

امام باقر عليه السلام فرمود:

�کنس البيوت ينفي الفقر(5)؛

جارو کردن خانه، فقر و تنگ دستي را از بين مي برد.�

رسول خدا صلي الله عليه وآله فرمود:

�هلک المتقذّرون(6)؛

مردمان کثيف هلاک شدند.�

امام علي عليه السلام فرمود:

�اغسلوا صبيانکم من الغمر فانّ الشّيطان يشمّ الغمر فيفرع الصّبيُّ في رقاده و يتأذّي به الکاتبان(7)؛

کودکان خود را نظيف و پاکيزه کنيد و بدين وسيله چربي دست هاي آنها را بزداييد، که اگر اين کار را نکنيد، شيطان چربي دست آنها را مي بويد و آن گاه کودک به دهشت افتاده و خوابش نمي برد، و با اين کار دو فرشته ي نويسنده اذيت مي شوند.�

امام صادق عليه السلام فرمود:

�غسل الاناء و کنس الفناء مجلبةٌ للرّزق(8)؛

شستن ظروف و جارو کردن پيش گاه خانه، وسيله ي جلب روزي است.�

امام علي عليه السلام فرمود:

�لا تؤوا التّراب خلف الباب فانّه مأوي الشيّاطين(9)؛

خاک (روبه) را پشت در جاي ندهيد زيرا آن جايگاه شيطان ها است.�

رسول خدا صلي الله عليه فرمود:

�بيت الشّياطين من بيوتکم بيت العنکبوت(10)؛

خانه ي شياطين در خانه ي شما، عنکبوت است.�

�عن جابربن عبدالله قال: اتانا رسول الله صلي الله عليه وآله فرأي رجلاً شعثاً قد تفرّق شعره، فقال: اما کان يجد هذا ما يسکّن به شعره، و رأي رجلاً آخر [و] عليه ثيابٌ و سخةٌ فقال: اما کان هذا يجد ماءً يغسل به ثوبه! (11)؛

از جابربن عبدالله نقل شده: [روزي] پيامبر خدا صلي الله عليه وآله پيش ما آمد و مرد ژوليده مويي را ديد که موهايش پراکنده شده بود، فرمود: آيا چيزي که با آن موي خود را آرامش دهد [مرتب کند] پيدا نکرده؟ و مرد ديگري را ديد که لباس کثيفي داشت؛ فرمود: آيا او آبي پيدا نکرده که با آن جامه ي خود را بشويد؟!�

آن حضرت درباره ي نظافت لباس مي فرمايد:

�من اتّخذ ثوباً فلينظّفه(12)؛

هر کس لباسي اختيار کرد، بايد آن را تنظيف کند.�

يا عائشة! اغسلي هذين الثّوبين! اما علمت انّ الثّوب يسبّح فاذا اتّسخ انقطع تسبيحه؟ (13)؛

اي عايشه! اين دو پيراهن را بشوي! مگر نمي داني لباس تسبيح مي گويد، و هر گاه کثيف شود، تسبيح گفتنش قطع مي شود؟�

متأسفانه هنوز هم کساني هستند که گمان مي کنند خلال کردن دندان کار بدي است. مي گويند: ما دندان هايمان را خلال نمي کنيم و با مسواک نيز نمي شوييم، زيرا مي ترسيم دندان هايمان خراب شوند. و با اين طرز تفکر، با باقي گذاشتن قطعات ريز غذا در اطراف دندان هاي خود، محل مناسبي براي پرورش ميکرب ها تدارک ديده و به خرابي دندان هاي خود کمک مي کنند.

�عن وهب بن عبد ربّه، قال: رأيت اباعبدالله عليه السلام يتخلّل فنظرت اليه فقال: انّ رسول الله صلي الله عليه وآله کان يتخلّل و هو يطيب الفم(14)؛

وهب بن عبدربه مي گويد: امام صادق عليه السلام را ديدم که خلال مي کرد؛ به سويش نگاه کردم، فرمود: رسول خدا صلي الله عليه وآله دندان هايش را خلال مي نمود، و خلال کردن دهان را خوش بو مي سازد.�

رسول خدا صلي الله عليه وآله فرمود:

�تخلّلوا فانّه من النّظافة و النّظافة من الايمان و الايمان مع صاحبه في الجنّة(15)؛

دندان هايتان را خلال کنيد، زيرا خلال کردن دندان از نظافت است، و نظافت از ايمان است و ايمان به همراه صاحبش در بهشت است.�

رسول خدا صلي الله عليه وآله فرمود:

�مازال جبرئيل يوصيّني بالسّواک حتّي ظننت انّه سيجعله فريضةً(16)؛

هميشه جبرئيل مرا به مسواک زدن توصيه مي کرد، تا آن جا که گمان کردم به زودي آن را واجب خواهد کرد.�

رسول خدا صلي الله عليه وآله فرمود:

�لولا ان اشقّ علي امّتي لامرتهم بالسّواک مع کلّ صلاةٍ(17)؛

اگر اين نبود که نمي خواهم بر امتم سخت بگيرم، بدون شک به آنها دستور مي دادم با هر نمازي [يعني روزي پنج بار] مسواک بزنند.�

هنوز هم خيلي ها با شيوه ي صحيح مسواک زدن آشنا نيستند. رسول گرامي اسلام صلي الله عليه وآله فرمودند:

�استاکوا عرضاً و لا تستاکوا طولاً(18)؛

از عرض مسواک بزنيد و از طول مسواک مزنيد!�

احايدثي نيز در زمينه ي کفشِ راحت پوشيدن وجود دارد، که ما در اين جا از ذکر آن خودداري مي کنيم. (19)؛

همچنين اسلام تا بدان جا به مسأله ي بهداشت جسمي و رواني و لزوم صحّت و سلامتي اهميت مي دهد، که صدها دستورالعمل در خصوص ازدواج و انتخاب همسر دارد، تا فرزندان آينده از هر جهت سالم و شاداب باشند. ما در اين جا تنها به ذکر يک حديث در اين مورد اکتفا مي کنيم:

�عن محمدبن مسلم، عن ابي جعفر عليه السلام، قال: ساله بعض اصحابنا عن الرّجل المسلم تعجبه المرأة الحسناء، ايصلح له ان يتزوّجها وي مجنونة؟ قال: لا ولکن اِن کانت عنده امةٌ مجنونةٌ فلا بأس بان يطأها و لا يطلب ولدها(20)؛

محمدبن مسلم مي گويد: از امام باقر عليه السلام در باره ي زن زيبايي که ديوانه است و مرد مسلمان از او خوشش آمده، سؤال شد که آيا شايسته است با او ازدواج کند؟ حضرت فرمودند: نه، ولي اگر آن مرد، کنيز ديوانه اي داشته باشد، مي تواند با او مقاربت کند، ولي از آن زن بچه نطلبد [بچه دار نشود].�

پي نوشتها:

1. ميزان الحکمه، حديث 20027 (نقل از: علاء الدين علي، کنز العمّال، حديث 260002).

2. همان، حديث 20030(نقل از: بحار الانوار، ح 78، ص 335).

3. همان، ج 10، ص 92 (نقل از: فروع کافي، ج 6، ص 439).

4. همان، حديث 20016 (نقل از: کنزالعمّال، حديث 26003).

5. وسائل الشيعه، ج 3، ص 571.

6. ميزان الحکمه، ج 10، ص 92 (نقل از: کنز العمّال، حديث 7422).

7. تربيت کودک، ج 2، ص 143 (نقل از: خصال صدوق (مترجّم)، ص 426).

8. وسائل الشيعه، ج 3، ص 571.

9. همان، ص 574.

10. ميزان الحکمه، حديث 20019 (نقل از: سنن ابي داود، ج 4، ص 51).

11. همان، حديث 20032 (نقل از: فروع کافي، ج 6، ص 441).