رباتیک علمی است که با هدف راحتی انسان و افزایش وقت مفید او به وجود آمده است ولی متاسفانه در کشور ما آن طور که شایسته است شناخته نشده است. ربات ماشینی هوشمند، قابل برنامه نویسی و انعطاف پذیر است که برای بدست آوردن اطلاعاتی از محیط خود دارای حسگرهایی است.

 در یک تعریف بسیار ساده و ابتدایی می توان گفت روبات ها ماشین هایی قابل کنترل توسط کامپیوترها هستند که برنامه ریزی شده اند تا حرکت کنند، اشیای خاصی را جابه جا کنند و کارهای دیگری که در محدوده کاری آنها قرار دارد، انجام دهند.

 روبات ها می توانند کارهای تکراری را سریع تر، ارزان تر و دقیق تر از انسان انجام دهند ولی در حوزه فنی روبات، ماشینی است که برای انجام خودکار، مکرر، سریع و دقیق یک یا چند کار طراحی شده باشد. روبات انواع و کارکردهای مختلفی دارد.روبات را می توان با متصدی های انسانی و گاه از راه های بسیار دور کنترل کرد اما اکثر روبات ها تحت کنترل رایانه اند. کشورهای صنعتی به این حقیقت رسیده اند، که کشوری پیشرفت نمی کند مگر این که در تمام علوم پیشرفت کند.

 بنابراین، با توجه به این که رباتیک یکی از علوم اصلی سرنوشت ساز قرن است و به آن احساس نیاز می کنند.

 در این راستا فعالیت های بسیاری را انجام داده اند.آنها آن قدر پیشرفت کرده اند که هدف خود را اینگونه ذکر می کنند "در سال ۲۰۵۰ ربات هایی خواهیم ساخت شبیه انسان که بتواند با قوی ترین تیم فوتبال انسان ها بازی کند و بدون انجام خطا، انسان ها را شکست دهد." آنها هر ساله مسابقات رباتیک جهت کسب علم و استفاده نمودن از آن در صنعت برگزار می نمایند. همچنین در راستای تربیت نیروی انسانی جهت گسترش این علم، رشته مهندسی رباتیک را ایجاد نمودند.

● مزایای روباتها

۱) روباتیک و اتوماسیون در بسیاری از موارد می توانند ایمنی، میزان تولید، بهره و کیفیت محصولات را افزایش دهند.

۲) روباتها می توانند در موقعیت های خطرناک کار کنند و با این کار جان هزاران انسان را نجات دهند.

 ۳) روباتها به راحتی محیط اطراف خود توجه ندارند و نیازهای انسانی برای آنها مفهومی ندارد. روباتها هیچگاه خسته نمی شوند.

 ۴) دقت روباتها خیلی بیشتر از انسانها است آنها در حد میلی یا حتی میکرو اینچ دقت دارند. ۵) روباتها می توانند در یک لحظه چند کار را با هم انجام دهند ولی انسانها در یک لحظه تنها یک کار انجام می دهند.

ولی در عین حال معایبی نیز دارند:

 ۱) روباتها در موقعیتهای اضطراری توانایی پاسخگویی مناسب ندارند که این مطلب می تواند بسیار خطرناک باشد.

 ۲) روباتها هزینه بر هستند.

 ۳) قابلیت های محدود دارند یعنی فقط کاری که برای آن ساخته شده اند را انجام می دهند. مصارف رباتها در همه ابعاد زندگی انسان به سرعت در حال گسترش است تا کارهای سخت و خطرناک را به جای انسان انجام دهند.برای مثال امروزه برای بررسی وضعیت داخلی رآکتورها از ربات استفاده می شود تا تشعشعات رادیواکتیو به انسانها صدمه نزند. احتمالا مهمترین تغییراتی که در آینده روبات ها چشمگیر خواهد بود، افزایش توانایی آنها در استدلال و درک کردن مسائل است.

هوش مصنوعی به سرعت از آزمایشگاه های دانشگاه ها تا کاربردهای عملی در صنعت در حال رشد است و روبات ها در حال توسعه هستند تا بتوانند وظایفی را که نیاز به شناخت و درک دارد انجام دهند.در آینده، تشخیص خطا و نقص در هواپیماها و ماهواره ها، مدیریت و سازماندهی یک میدان نبرد یا کنترل یک کارخانه بزرگ، توسط کامپیوترهای هوشمند انجام خواهد شد.

 با توجه به اینکه رباتیک علم طراحی، ساخت، نگهداری و تعمیر ربات ها است و مهندسی رباتیک علم هوشمند کردن و الکترونیکی کردن ماشین های مکانیکی است (در جهت مصارف صنعتی)،ولی متاسفانه رباتیک در ایران هنوز شناخته شده نیست و به رشته رباتیک آن طور که شایسته است اهمیت داده نشده است. این وضعیت در حالی است که ایران یکی از بزرگترین وارد کنندگان ربات های صنعتی است. هر ساله ارز زیادی بابت خرید ربات، از کشور خارج می شود.

 در بیشتر کارخانه های ما از رباتها استفاده می شود.کارخانه هایی مانند فولاد، خودروسازی، مواد غذایی و را می توان تقریبا تمام رباتیک دانست .

 اما متاسفانه تمام ربات های آن وارداتی است صنعت گران حاضرند چندیدن برابر آن هزینه کنند ولی از نیروی خارجی استفاده نمایند. ساخت ربات در داخل کشور احتیاج به زیر ساختهایی دارد که مهمترین آنها گسترش رشته مهندسی رباتیک است.

رشته فنی مهندسی رباتیک یکی از رشته های میان رسته ای جدید در ایران می باشد،جدید بودنش میتواند بدلیل تاسیس در حد اکثر ۱۵ سال گذشته باشد و میان رشته ای است به دلیل اشتراکاتی که با رشته های مهندسی برق گرایشات الکترونیک و کنترل و همچنین مهندسی مکانیک گرایش طراحی جامدات و مهندسی کامپیوتر گرایش نرم افزاردارد.

 رشته های جدید برای نیاز های جدید و پاسخ به آنها طراحی شده اند وبه طبع آن توانایی افراد تحصیل کرده نیز بهترین پاسخ برای این نیازها می باشد که رشته رباتیک نیز پاسخگو به نیاز رباتیکی صنعت میباشد. گرایش های این رشته در مقطع کارشناسی ارشد،در ایران مکاترونیک است و البته خود رباتیک که در ایران هنوز وجود ندارد.

 ● نتیجه گیری

 اگر می خواهیم ایران به پیشرفت شایسته خود برسد. باید موانع را از جلو آن برداریم . در اولین قدم بهتر است در موارد زیر گامی محکم برداریم.

 ۱) آشنایی مردم با علم رباتیک و مزیت استفاده از ربات ها

۲) تاسیس رشته مهندسی رباتیک در تمامی دانشگاه های صنعتی کشور

 ۳) برگزاری هدفمند مسابقات رباتیک در رشته های بومی در راستای تولید ثروت از راه علم

 ۴) جلب اعتماد صنعت به نیرو های داخلی

 ۵) مشخص کردن هفته ای خاص به نام هفته ی رباتیک و.